Boosting the Sustainable Products in the EU
1 grudnia 2021 r. z inicjatywy Cepi przeprowadzono Webinarium, współorganizowane z eurodeputowanymi Parlamentu Europejskiego, którego wiodący temat brzmiał: ,,Boosting the Sustainable Products in the EU”. W przygotowaniu wydarzenia uczestniczyło także European Environmental Bureau (EEB), a gospodarzem debaty była Eurodeputowana Maria Spyraki (MEP, ENVI) – z-ca przew. Międzypartyjnego Zespołu PE ds. Zmian Klimatu, Bioróżnorodności i Zrównoważonego Rozwoju.
Temat wydarzenia nawiązywał bezpośrednio do uruchomienia prac legislacyjnych przez KE, które sprzyjać mają sformułowaniu spójnego planu działania dla państw UE w kierunku realizacji celów i priorytetów niezbędnych dla budowy modelu gospodarki o obiegu zamkniętym (CEAP: Circular Economy Action Plan). Działania w zakresie wprowadzania na Jednolity Rynek produktów spełniających kryteria zrównoważone środowiskowo w ramach nowej inicjatywy zwanej: EU Sustainable Product Initiative (SPI) – mają ścisłe powiązanie z planem wdrożenia nowej strategii przemysłowej dla Europy. Jak stwierdzono w zapisach rezolucji PE, zaangażowanie przemysłu europejskiego ma kluczowe znaczenie dla sukcesu „zielonej transformacji” jaką planuje Unia Europejska. W ramach CEAP realizowana jest inicjatywa legislacyjna w zakresie zrównoważonej polityki produktowej (SPI), zapewniając dostosowanie produktów do wymagań przyjętych w takich obszarach jak: neutralność klimatyczna, zasobooszczędna gospodarka cyrkularna, zmniejszenie wolumenu odpadów, zwiększenie bioróżnorodności. Przyjęty w ramach inicjatywy legislacyjnej SPI kierunek rozwiązań dążyć będzie do wykreowania porządku prawnego, który wymusi składanie oświadczeń z zakresu ekologiczności firm oraz produktów przeznaczonych na rynek Wspólnoty.
W praktyce oznacza to wdrożenie systemu cyfrowych paszportów identyfikujących firmy oraz certyfikaty pochodzenia ich produktów (digital product passports) obejmujących okres ich cyklu życia. Cyfrowe paszporty produktu mają być użytecznym narzędziem w dyspozycji administracji rządowej krajów UE, które ułatwi monitorowanie czy zdefiniowane wymagania rzeczywiście są wdrożone przez firmy dla poszczególnych towarów w obrocie rynkowym. Na granicy UE importowane towary mogłyby być sprawdzane pod względem przestrzegania unijnych norm. Cyfrowy paszport dla każdego produktu otworzy w praktyce możliwość uproszczonego dostępu do informacji, której poszukują nie tylko indywidulani konsumenci lecz także podmioty gospodarcze prowadzące działalność w zakresie gospodarki surowcowej odpadami, organizacje zbiórki i recyklingu.
Jak prognozują autorzy nowych regulacji, tworzony obecnie system zapewnić ma podejmowanie świadomego wyboru przez konsumentów przy nabywaniu danego produktu, dostarczając wiarygodne świadectwo o jego ekologiczności, porównywalne w całej UE oraz możliwe do zweryfikowania. Jak zadeklarowali przedstawiciele PE oraz KE w ramach uruchomionej inicjatywy SPI, uwzględnione zostaną jeszcze inne wymogi o charakterze obligatoryjnym, np. w zakresie: bezpieczeństwa dla zdrowia, etykietowania, informacji, zarządzania wycofaniem z eksploatacji, obowiązku podmiotów odnośnie zachowania należytej staranności i systemu elektronicznej wymiany informacji. Jak wynika z informacji udzielonej przez panelistów, legislacyjny maraton w zakresie ustanowienia SPI dla każdego z produktów na rynku rozpocznie się od projektu rozporządzenia dedykowanego akumulatorom.
Jak zauważono w czasie dyskusji, Komisja Europejska mierzy się z wieloma opóźnieniami w postępie tworzenia ram legislacji dla SPI. Inicjatywa obejmująca kryteria dla zrównoważonych produktów jest o wiele ambitniejsza niż eko-projektowanie. Jej zakres dotyczy dużo większej ilości produktów w porównaniu do parametrów dla „ecodesign” i tym samym wymaga precyzyjnego zdefiniowania znacznie szerszego wachlarza przepisów.
Szczególne wyzwanie dla państw członkowskich UE stanowić będzie weryfikowanie zgodności wymogami w ochronie środowiska dla sprzedaży dynamicznie rosnącej puli towarów w internecie.
W przebiegu Webinarium nasze Stowarzyszenie reprezentowali: J. Turski (dyr. gen. SPP), K. Godlewska (dyr. biura SPP), A. Werner (Sekcja Tektury Falistej), M. Jastrzębski (Sekcja Papieru).
